Tedarik zinciri yönetimi (Supply Chain Management), bir ürünün ham madde tedarikinden üretimine, lojistik sürecinden son müşteriye teslimatına kadar olan akışın optimizasyonunu ifade eder. SCM süreçleri; talep planlama, kaynak sağlama, üretim, envanter yönetimi, depolama, nakliye, lojistik ve finansal sermayeyi yönetmek için gerekli görevlerin planlamasını ve yürütülmesini kapsar. Tedarik zinciri yönetiminde şirketler hem iş stratejileri geliştirmeye hem de özel yazılım desteği almaya ve iş birliği süreçlerine ihtiyaç duyar.
Supply chain management kendi içinde kapsamlı bir akışa sahiptir. Bu nedenle tedarikçilerden üreticilere kadar her iş ortağının; verimlilik yaratmak, riski yönetmek ve değişime hızla uyum sağlamak için sürekli iletişim kurması ve birlikte çalışması gerekir. Buna ek olarak tedarik zinciri yönetiminin sürdürülebilirliği de sürdürülebilir ürün satın alma hizmetinin yanı sıra çevresel, sosyal ve yasal konuları içerir. Bir şirketin çevre ve sosyal refah üzerindeki etkisini değerlendiren kurumsal sosyal sorumluluk kavramı şirketlerin günümüzde en çok yatırım yaptığı alanların başında gelir. Peki, tedarik zinciri yönetimi nedir, faydaları nelerdir? Gelin tedarik zinciri yönetimine dair merak edilen detayları yakından inceleyelim.
Tedarik zinciri yönetimi, ürün ve hizmet akışının detaylı bir şekilde ele alınmasını ifade eder. SCM ham maddeleri nihai ürüne dönüştüren tüm süreçleri içine alır. Pazarda rekabet avantajı yakalamak ve müşteri değerini artırmak için şirketlerin tedarik faaliyetlerini aktif olarak düzenlemesi SCM süreçlerini oluşturur. SCM'nin en kritik unsurları; bir strateji geliştirmek, ham madde temini, üretim, dağıtım ve ürün geri dönüşleridir. Tedarik zinciri yöneticilerinin sorumlulukları arasında maliyetleri kontrol etmek ve tedarik kıtlıklarından kaçınmak ilk sırada yer alır.
Tedarik zinciri yönetimi yapan firmalar stok eksikliklerini en aza indirmeye ve maliyetleri düşük tutmaya odalanır. Ancak bu sadece lojistik yönetimi ve envanter satın almakla ilgili değildir. Doğru tedarik zinciri yönetimi sayesinde verimliliği en üst düzeye çıkarmak ve kurumun tedarik zinciri maliyetini en aza indirmek için lojistik operasyonları denetlemek ve yönetmek de önemlidir. Tedarik döngüsü kendi içinde 5 bölüme ayrılır:
SCM'den en iyi sonuçları elde etmenin ilk adımı, ürünleri müşteri ve üretim talepleriyle eşleştirmeyi planlamakla başlar. Firmalar, gelecekteki ihtiyaçlarının ne olacağını tahmin etmeli ve buna göre hareket etmelidir. Bu, üretimin her aşamasında ihtiyaç duyulan ham maddeler, ekipman kapasitesi ve iş gücü ile ilgilidir. Pek çok kurumsal şirket, SCM için gerekli bilgileri toplamak ve planlama yapmak için ERP sistem modüllerini kullanır.
Verimli tedarik yönetim süreçleri tedarikçilerle güçlü ilişkiler anlamına gelir. Kaynak bulma aşaması, imalat süreci boyunca ihtiyaç duyulan ham maddeleri tedarik etmek için satıcılarla iş birliği yapmak demektir. Şirketler, ürünleri önceden tedarik etmek için tedarikçilerle planlama yapar. Bununla birlikte endüstrilerin farklı kaynak gereksinimleri oluşabilir. Ham maddeler ürün üretimi için gerekli olan imalat spesifikasyonlarını karşılamalıdır ve ürünler için ödenen fiyatlar piyasa beklentileri ile uyumlu olmalıdır. Bu aşamada tedarikçi, öngörülemeyen olaylar nedeniyle acil durum malzemelerini teslim etme esnekliğine de sahip olmalıdır. Tüm bu noktalar şirketler için kaynak bulma aşamasında dikkat edilmesi gerekenleri oluşturur.
Tedarik zinciri yönetimi sürecinin merkezindeki şirket, üretim için makine, iş gücü veya diğer gerekli kaynakları kullanarak ham maddeleri dönüştürür. Üretim süreci tedarik zinciri yönetiminin son aşaması olmasa da üretim sürecinin asıl hedefini oluşturur. Üretim süreci; montaj, test etme, inceleme veya paketleme gibi alt kollara da ayrılabilir. Üretim sürecinde firmalar, orijinal planlardan sapmalara neden olabilecek atıklar veya diğer kontrol edilebilir faktörlere karşı dikkatli olmalıdır. Örneğin, bir şirket çalışan eğitimi eksikliği nedeniyle planlanandan ve tedarik edilenden daha fazla ham madde kullanıyorsa bu sorunu tespit etmeli ve düzeltmelidir. Böylece maliyet tasarrufu gerçekleştirilebilir.
Üretim ve satış aşamalarından sonra firmalar ürünleri müşterilere ulaştırır. Dağıtım süreci marka imajına katkıda bulunan süreçlerdendir. Çünkü bu noktaya kadar müşteri henüz ürünle etkileşime girmemiştir. Güçlü SCM süreçleri oluşturmak adına şirketler, ürünlerin zamanında, güvenli ve uygun fiyatlı olarak teslim edilmesi için lojistik yeteneklerini ve sağlam dağıtım kanallarını kullanır. Ayrıca bazı durumlarda bir taşıma yönteminin geçici olarak kullanılamaması durumunda yedek dağıtım yöntemlerine sahip olmak da son derece önemlidir.
Tedarik zinciri yönetimi süreci, ürün ve müşteri iadelerinin karşılanması ile sona erer. Müşteriler çeşitli nedenlerden ötürü bir ürünü iade etme ihtiyacı içinde olabilir. İade nedenlerinin araştırılması oldukça önemlidir. Bu süreç tersine lojistik olarak da adlandırılır. Dönüş aşamasında şirket, iade edilen ürünleri almakla ve geri ödemeleri doğru bir şekilde yapmakla sorumludur. Şirketlerin, müşteri geri dönüşlerinin altında yatan nedenleri ele almadan ilerlemesi tedarik zinciri yönetimi sürecini başarısızlıkla sonuçlandıracak etkenlerdendir. Bu aşamayı önemsememek gelecekte de sık sık iade yaşanacağı anlamına gelebilir.
Şirketler için etkili tedarik zinciri yönetim sistemleri kullanmak üretim döngüsündeki maliyeti, gereksiz israfı ve harcanan zamanı en aza indirir. Günümüzde SCM için endüstri standardı perakende satıcılarının, üreticilere otomatik olarak siparişlerini bildirdiği anlık bir tedarik zinciri haline geldi. Bu açıdan bakıldığında artık mağaza rafları ürün satılır satılmaz yeniden doldurulabilir bir hıza ulaştı. Bu süreci daha da geliştirmek, hangi noktalarda daha fazla iyileştirme yapılabileceğini görmek ise tedarik zincirine dahil olan ortaklardan alınan verileri analiz etmekle ve iş zekası yazılımları kullanmakla mümkün olabilir.
Şirketler tedarik zinciri verilerini analiz ederek var olan potansiyel problemleri daha iyi görebilir. Örneğin, fazla ürün siparişi oluşan durumlarda ek tedarikçiler sağlamak ve hizmet kalitesini belirli bir standartta tutmak önceden verilerin yorumlanması ve buna göre aksiyon planları oluşturulmasıyla yakından alakalıdır.
Tedarik zinciri yönetiminde ürün fiyatlarını düzenli olarak optimize etmek verileri önceden analiz etmekle olanaklı hale gelir. Mevsimlik ürünlerin raf ömrü sınırlıdır. Sezon sonunda bu ürünler genellikle büyük indirimlerle satılır. Raf ömrü sınırlı ürünlere sahip şirketler fiyatları sürekli olarak ayarlayarak talebi başarılı bir şekilde karşılamayı sürdürür. Çeşitli analitik yazılımlar kullanmak ve iş zekası tahmin tekniklerine başvurmak kȃr marjlarını iyileştirmede etkilidir.
Buna ek olarak tedarik sürecine yönelik olarak geliştirilen analitik yazılım araçları; satış tahmini, gerçek siparişler ve taahhüt edilen ham madde teslimatına göre kaynakları dinamik olarak tahsis etmeye ve iş planlaması yapmaya yardımcı olur. Böylece üreticiler, sipariş aldığında ürün teslimat tarihini daha kolay onaylayabilir ve bu da yanlış/eksik siparişleri önemli ölçüde azaltır.
İyi bir tedarik zinciri yönetimi şirketler için daha yüksek kȃr oranlarına, daha iyi bir marka imajına ve daha büyük rekabet avantajına dönüşen pek çok fayda yaratır. Tedarik zinciri yönetiminin şirketler açısından başlıca faydaları aşağıdaki gibidir:
Siz de şirketinizdeki tedarik yönetim süreçlerini iyileştirmeyi amaçlıyorsanız Komtaş’ın veri ve analitik ekosisteminde sunduğu uçtan uca çözümleri inceleyebilir, şirket ihtiyaçlarınıza en uygun programları belirleyerek dijital dönüşüm sürecinize katkı sağlayabilirsiniz.
Bulut bilişim, bilgi teknolojisi altyapınızı satın almak yerine bir servis sağlayıcısından kiralamanıza olanak tanıyan bir sistemdir.
Veri entegrasyonu, bir şirketin farklı veri kaynaklarından ve BT sistemlerinden gelen verilerin birleştirildiği, geliştirildiği, zenginleştirildiği ve temizlendiği karmaşık bir süreçtir
LLaMA (Large Language Model Meta AI), Meta (eski adıyla Facebook) tarafından geliştirilmiş bir büyük dil modelidir.
Sektöründe öncü 120'den fazla şirket ile 200'den fazla başarılı proje geliştirerek Türkiye'nin alanında lider şirketleri ile çalışıyoruz.
Siz de başarılı iş ortaklarımız arasındaki yerinizi alın.
Formu doldurarak çözüm danışmanlarımızın tarafınıza en hızlı şekilde ulaşmasını sağlayın.
30+ yıllık birikim ve tecrübemizi ekosistemimizdeki mükemmeliyet merkezleri ile birleştirerek kurumunuzu dijital dönüşüme liderlik etmesi için hazırlıyoruz!
Komtaş A.Ş. | 2022
Tüm Hakları Saklıdır.
