Felaket kurtarma, ister doğal ister insan eyleminden (veya hatasından) kaynaklansın, bir felaket olayından sonra bir kuruluşun IT altyapısına erişimi ve işlevselliği geri yükleme yeteneğidir. Felaket kurtarma, iş sürekliliğinin bir alt kümesi olarak kabul edilir ve kritik iş süreçlerini destekleyen BT sistemlerinin yıkıcı bir olay meydana geldikten sonra mümkün olan en kısa sürede çalışır durumda olmasını sağlamaya odaklanır.

Günümüzde felaket kurtarma planlaması, özellikle kısmen ya da tamamen bulutta faaliyet gösteren tüm işletmeler için çok önemlidir. Hizmeti kesintiye uğratan ve veri kaybına neden olan felaketler herhangi bir uyarı olmaksızın her an meydana gelebilir; ağınızda bir kesinti olabilir, kritik bir hata yayınlanabilir veya işletmeniz doğal bir felaketi atlatmak zorunda kalabilir. Sağlam ve iyi test edilmiş felaket kurtarma stratejilerine sahip kuruluşlar, aksaklıkların etkisini en aza indirebilir, daha hızlı kurtarma süreleri elde edebilir ve işler ters gittiğinde temel operasyonları hızla sürdürebilir.    

Google Cloud yedekleme ve olağanüstü durum kurtarma özellikleri ve ürünleri hakkında daha fazla bilgi edinin.

‍

BT felaket kurtarma nedir?

BT felaket kurtarma, doğal veya insan kaynaklı bir felaketin ardından kritik BT altyapısı, yazılımı ve sistemlerinin kurtarılması veya faaliyetlerine devam etmesi için kullanılan politikalar, araçlar ve süreçlerden oluşan bir portföydür.

Bir felaket kurtarma planının ilk ve en önemli unsuru buluttur. Bulut, hem iş sürekliliği hem de felaket kurtarma için en iyi çözüm olarak kabul edilir. Bulut, ayrı bir felaket kurtarma veri merkezi (veya kurtarma sitesi) çalıştırma ihtiyacını ortadan kaldırır.  

Felaket kurtarma sitesi nedir?

İnşa edilmesi ve bakımı maliyetli olan ve bulut sayesinde gereksiz hale gelen ikinci bir fiziksel veri merkezidir.

‍

Ne bir felaket olarak kabul edilir?

Felaket kurtarma (disaster recovery) planlaması ve stratejileri, bir işletmenin çalışmasını kesintiye uğratan veya tamamen durduran olaylar olan felaketlere yanıt vermeye ve bu felaketlerden kurtulmaya odaklanır.  

Bu olaylar kasırga gibi doğal afetler olabileceği gibi ciddi bir sistem arızası, kasıtlı bir saldırı ve hatta insan hatasından da kaynaklanabilir.  

Felaket türleri şunları içerebilir:  

• Pandemiler ve salgın hastalıklar
• Siber saldırılar (örneğin, kötü amaçlı yazılım, DDoS ve fidye yazılımı saldırıları)
• Terörist veya biyokimyasal saldırılar gibi diğer kasıtlı, insan kaynaklı tehditler
• Teknolojik tehlikeler (örneğin, elektrik kesintileri, boru hattı patlamaları ve ulaşım kazaları)
• Makine ve donanım arızası

‍

Felaket kurtarmanın önemi

Teknoloji, şirketlerin daha çevik, erişilebilir ve iletişim halinde olmalarını sağlayan uygulamalar ve hizmetlerle iş dünyasının her alanında giderek daha önemli bir rol oynamaktadır. Bu eğilim, büyümeyi, yeniliği ve olağanüstü müşteri deneyimini desteklemek için bulut bilişimin kuruluşlar tarafından yaygın olarak benimsenmesine katkıda bulunmuştur.  

Ancak, bulut ortamlarına (genel, özel, hibrit veya çoklu bulut) geçiş ve uzaktan çalışan iş gücünün artması, daha fazla altyapı karmaşıklığı ve potansiyel riskleri beraberinde getirmektedir. Bulut tabanlı sistemler için felaket kurtarma, genel bir iş sürekliliği stratejisi için kritik öneme sahiptir. Bir sistem arızası veya planlanmamış bir kesinti süresi, işlerin sorunsuz yürümesi için bulut tabanlı kaynaklara, uygulamalara, belgelere ve veri depolamaya büyük ölçüde güvenen kuruluşlar için ciddi sonuçlar doğurabilir.  

Buna ek olarak, veri gizliliği yasaları ve standartları çoğu kuruluşun artık bir felaket kurtarma stratejisine sahip olmasını şart koşmaktadır. Felaket kurtarma planlarına uyulmaması, uyumluluk ihlallerine ve yüksek yasal para cezalarına neden olabilir.  

Hangi sektör veya büyüklükte olursa olsun, her işletmenin günlük operasyonlarını durduran herhangi bir olaydan hızlı bir şekilde kurtulabilmesi gerekir. Bir felaket kurtarma planı olmadan, bir şirket veri kaybına, üretkenliğin azalmasına, bütçe dışı harcamalara ve müşteri ve gelir kaybına yol açabilecek itibar hasarına maruz kalabilir.

‍

Felaket kurtarma nasıl çalışır?

Felaket kurtarma, kritik uygulamaları ve altyapıyı bir kesintiden sonra, ideal olarak dakikalar içinde çalışır hale getirmek için sağlam bir plana sahip olmalıdır.  

Etkili bir Felaket Kurtarma planı üç farklı unsuru ele alır:  

- Önleyici: Sistemlerinizin mümkün olduğunca güvenli olmasını sağlamak, bir felaketin ilk etapta meydana gelmesini önlemek için araçlar ve teknikler kullanmak. Bu, kritik verilerin yedeklenmesini veya yapılandırma hataları ve uyumluluk ihlalleri için ortamların sürekli olarak izlenmesini içerebilir.  

- Tespit: Hızlı kurtarma için bir müdahalenin ne zaman gerekli olduğunu bilmeniz gerekir. Bu önlemler, istenmeyen olayları gerçek zamanlı olarak tespit etmeye veya keşfetmeye odaklanır.  

- Düzeltme: Bu önlemler, olası felaket kurtarma senaryoları için planlama yapmayı, etkiyi azaltmak için yedekleme işlemlerini sağlamayı ve zamanı geldiğinde verileri ve sistemleri hızlı bir şekilde geri yüklemek için kurtarma prosedürlerini uygulamaya koymayı amaçlamaktadır.

Tipik olarak felaket kurtarma, kritik verilerin ve iş yüklerinin ikincil bir konuma veya birden fazla konuma (felaket kurtarma siteleri) güvenli bir şekilde çoğaltılmasını ve yedeklenmesini içerir. Bir felaket kurtarma sitesi, en son yedeklemeden veya zaman içinde önceki bir noktadan veri kurtarmak için kullanılabilir. Kuruluşlar ayrıca, birincil konum ve sistemleri öngörülemeyen bir olay nedeniyle arızalanırsa, birincil konum geri yüklenene kadar bir DR sitesi kullanmaya geçebilir.

‍

Felaket kurtarma türleri

İhtiyaç duyacağınız felaket kurtarma türleri BT altyapınıza, kullandığınız yedekleme ve kurtarma türüne ve korumanız gereken varlıklara bağlı olacaktır.  

Felaket kurtarmada kullanılan en yaygın teknoloji ve tekniklerden bazılarını aşağıda bulabilirsiniz:

• Yedeklemeler: Yedeklemelerle, verileri tesis dışındaki bir sisteme yedekler veya harici bir sürücüyü tesis dışındaki bir konuma gönderirsiniz. Ancak yedeklemeler herhangi bir BT altyapısı içermez, bu nedenle tam bir felaket kurtarma çözümü olarak kabul edilmezler.
• Hizmet olarak yedekleme (BaaS): Uzaktan veri yedeklemeye benzer şekilde, BaaS çözümleri üçüncü taraf bir sağlayıcı tarafından sunulan düzenli veri yedeklemeleri sağlar.  
• Hizmet olarak felaket kurtarma (DRaaS): Birçok bulut sağlayıcısı, IaaS ve PaaS gibi bulut hizmeti modelleriyle birlikte DRaaS sunar. DRaaS hizmet modeli, verilerinizi ve BT altyapınızı yedeklemenize ve bunları üçüncü taraf bir sağlayıcının bulut altyapısında barındırmanıza olanak tanır. Bir kriz sırasında sağlayıcı, operasyonlarda minimum kesinti ile erişim ve işlevselliği kurtarmaya yardımcı olmak için felaket kurtarma planınızı uygulayacak ve düzenleyecektir.  
• Sanal Felaket Kurtarma: Bu çözüm, operasyonları ve verileri yedeklemenize, hatta BT altyapınızın tam bir kopyasını oluşturmanıza ve bunu tesis dışındaki sanal makinelerde (VM'ler) çalıştırmanıza olanak tanır. Bir felaket durumunda, yedeğinizi yeniden yükleyebilir ve hızlı bir şekilde çalışmaya devam edebilirsiniz. Bu çözümün etkili olabilmesi için sık sık veri ve iş yükü aktarımı gerekir.  
• Felaket kurtarma siteleri: Bunlar, kuruluşların bir felaket olayından sonra geçici olarak kullanabilecekleri, verilerin, sistemlerin ve diğer teknoloji altyapısının yedeklerini içeren konumlardır.

‍

Felaket kurtarmanın faydaları

Daha güçlü iş sürekliliği

İşletmeniz çevrimdışı olduğunda her saniye önemlidir; bu da üretkenliği, müşteri deneyimini ve şirketinizin itibarını etkiler. Felaket kurtarma, kritik iş operasyonlarının en az kesintiyle veya hiç kesinti olmadan kurtarılabilmesini sağlayarak korunmasına yardımcı olur.  

Gelişmiş güvenlik

FK planları, güvenlik yapınızı güçlendiren ve saldırıların ve diğer güvenlik risklerinin etkisini sınırlayan veri yedekleme ve diğer prosedürleri kullanır. Örneğin, bulut tabanlı felaket kurtarma çözümleri gelişmiş şifreleme, kimlik ve erişim yönetimi ve kurumsal politika gibi yerleşik güvenlik özellikleri sunar.

Daha hızlı geri yükleme

Felaket kurtarma çözümleri verilerinizi ve iş yüklerinizi geri yüklemeyi kolaylaştırır, böylece felaketle sonuçlanan bir olaydan sonra iş operasyonlarını hızlı bir şekilde tekrar çevrimiçi hale getirebilirsiniz. Felaket kurtarma planları veri replikasyonundan yararlanır ve genellikle kesinti süresini ve veri kaybını en aza indirmek için otomatik kurtarmaya dayanır.

Azaltılmış kurtarma maliyetleri

Bir felaket olayının parasal etkileri, iş ve verimlilik kaybından veri gizliliği cezalarına kadar uzanan önemli boyutlarda olabilir. Felaket kurtarma ile bu maliyetlerin bazılarından kaçınabilir veya en azından en aza indirebilirsiniz. Bulut felaket kurtarma süreçleri, ikincil bir konumun çalıştırılması ve bakımının yapılmasına ilişkin işletme maliyetlerini de azaltabilir.

Yüksek kullanılabilirlik

Birçok bulut tabanlı hizmet, felaket kurtarma stratejinizi destekleyebilecek yüksek kullanılabilirlik özellikleriyle birlikte gelir. Bu özellikler, kararlaştırılan bir performans seviyesinin sağlanmasına yardımcı olur ve dahili yedekleme ve otomatik yük devretme sunarak verileri ekipman arızasına ve veri kullanılabilirliğini etkileyebilecek diğer küçük ölçekli olaylara karşı korur.  

Daha iyi uyumluluk

Felaket kurtarma planlaması, olası riskleri göz önünde bulundurarak ve bir felaket durumunda verileriniz ve iş yükleriniz için bir dizi özel prosedür ve koruma tanımlayarak uyumluluk gereksinimlerini destekler. Bu genellikle güçlü veri yedekleme uygulamalarını, FK sitelerini ve kuruluşunuzun hazır olduğundan emin olmak için FK planınızı düzenli olarak test etmeyi içerir.

‍

Felaket kurtarma stratejisi planlama  

Kapsamlı bir felaket kurtarma stratejisi, ayrıntılı acil durum müdahale gereksinimlerini, yedekleme işlemlerini ve kurtarma prosedürlerini içermelidir. Felaket kurtarma stratejileri ve planları genellikle BT altyapısı ve sistemlerinin ötesindeki etkileri hafifletmek için acil durum planlarını içeren daha geniş bir iş sürekliliği stratejisinin oluşturulmasına yardımcı olur ve tüm iş alanlarının mümkün olan en kısa sürede normal faaliyetlerine devam etmesini sağlar.  

Felaket kurtarma stratejileri oluştururken aşağıdaki temel ölçütleri dikkatle değerlendirmelisiniz:

• Kurtarma süresi hedefi (RTO):

Sistemlerin ve uygulamaların işletmeye önemli bir zarar vermeden kapalı kalabileceği kabul edilebilir maksimum süre. Örneğin, bazı uygulamalar bir saat boyunca çevrimdışı kalabilirken, diğerlerinin dakikalar içinde kurtarılması gerekebilir.

• Kurtarma noktası hedefi (RPO): Büyük bir olaydan sonra operasyonları devam ettirmek için kurtarmanız gereken verilerin maksimum ömrü. RPO, yedekleme sıklığını tanımlamaya yardımcı olur.

‍

Kurtarma stratejinizi oluştururken RTO ve RPO değerlerinizi göz önünde bulundurmanız ve bu değerlere ve genel hedeflerinize ulaşmanızı sağlayacak bir felaket kurtarma modeli seçmeniz faydalı olacaktır. Tipik olarak, değerleriniz ne kadar küçükse (veya uygulamalarınızın bir kesintiden sonra ne kadar hızlı kurtarılması gerekiyorsa), uygulamanızı çalıştırma maliyeti de o kadar yüksek olur.

Bulut felaket kurtarma, kapasite, güvenlik, ağ altyapısı, bant genişliği, destek ve tesisler için şirket içi gereksinimleri karşılama söz konusu olduğunda RTO ve RPO maliyetlerini büyük ölçüde azaltabilir. Google Cloud'da yüksek düzeyde yönetilen bir hizmet, karmaşık faktörlerin tümünden olmasa da çoğundan kaçınmanıza yardımcı olabilir ve birçok işletme maliyetini önemli ölçüde azaltmanıza olanak tanır.

‍

Felaket kurtarma ne için kullanılır?

Felaket kurtarma stratejileri, iş operasyonlarının bir dizi önemli yolla korunmasına yardımcı olur. İşte bazı yaygın kullanım durumları.

İş esnekliğini sağlama

Ne olursa olsun, iyi bir FK planı işletmenin veri veya işlem kaybı olmadan hızla tam faaliyete dönebilmesini sağlayabilir.

Rekabet gücünü koruyun

Bir işletme çevrimdışı olduğunda, müşterilerin de sadakati azalır. İhtiyaç duydukları mal veya hizmetleri almak için rakiplere yönelirler. Bir felaket kurtarma planı bunu önler.

Yasal risklerden kaçının

Birçok sektörde verilerin nerede saklanabileceğini ve nasıl korunması gerektiğini belirleyen yasal düzenlemeler vardır. Bu zorunluluklar yerine getirilmezse ağır para cezaları ortaya çıkar.

Veri kaybını önleyin

Bir işletmenin sistemleri ne kadar uzun süre kapalı kalırsa, verilerin kaybolma riski de o kadar artar. Sağlam bir FK planı bu riski en aza indirir.

İtibarınızı koruyun

Bir kesintiden sonra faaliyetlerine devam etmekte zorlanan bir işletme, markanın değer kaybetmesine neden olabilir. Bu nedenle, sağlam bir felaket kurtarma planı kritik önem taşır.

‍

Cloud Storage da dahil olmak üzere Google Cloud, güvenli ve istikrarlı bir felaket kurtarma planı oluştururken yapı taşı olarak kullanılabilecek birçok çözüm sunmaktadır. Detaylı bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz.