SQL (esquel) Nedir? Ne İşe Yarar?

Bugün World Wide Web'de dinamik web sitelerinin varlığı, büyük ölçüde içeriklerini veritabanları aracılığıyla yönetme yeteneği ile doğru orantılıdır. Veritabanı yönetimi ise genellikle SQL dili tarafından yapılandırılmış karmaşık bir süreçtir. Tam adından da anlaşılacağı gibi (Yapılandırılmış Sorgu Dili), SQL, belirli bir veritabanı yönetim sisteminde depolanan bilgileri sorgulamaktan ve değiştirmekten sorumludur. Bilişim teknolojileri alanında çalışıyor ya da hobi olarak ilgileniyorsanız SQL terimini duymuşsunuzdur. Neredeyse web sitelerinin temelini oluşturan SQL, kökeni IBM'in System R adlı yeni veritabanı yazılımı geliştirdiği 1970'lere dayanır. System R'de saklanan verileri yönetmek için geliştirilen sorgulama dili, başlangıçta SEQUEL olarak adlandırılsa da esquel şeklinde telafuz edilen SQL adı ile bilinir. Gelin SQL sorgulama dili nedir, nerelerde kullanılır ve sunduğu avantajlar nelerdir birlikte yakından bakalım.

SQL Nedir?

SQL açılımı Structured Query Language olan ve ilişkisel veritabanlarıyla etkileşimde bulunmak için kullanılan bir programlama dilidir. Tabloları oluşturmak, değiştirmek, silmek, verileri almak ve analiz etmek için sorguları çalıştırmak ya da veritabanlarındaki verileri yönetmek ve işlemek için standartlaştırılmış bir yol sağlar. SQL, geliştiriciler, veritabanı yöneticileri, veri analistleri ve veritabanlarıyla çalışan kişiler tarafından yaygın olarak kullanılır. Büyük miktarda veriyi işleme ve yönetme yeteneğine sahip güçlü ve esnek bir dildir. Kısaca SQL, belirli veritabanları için tasarlanmış özel bir programlama dilidir.

SQL sorgu dili, dağıtılmış veritabanlarını, yani aynı anda birden fazla bilgisayar ağında çalışabilen veritabanlarını destekleyerek kullanıcılara büyük esneklik sunar. ANSI ve ISO tarafından onaylanan SQL, internette yerleşik çeşitli veritabanı uygulamalarının temelini oluşturan standart sorgulama dili haline geldiği için hem endüstriyel hem de akademik ihtiyaçlara hizmet eder. Ayrıca bireysel bilgisayarlarda ve kurumsal sunucularda kullanılır. Veritabanı teknolojisindeki gelişmelerle birlikte SQL tabanlı uygulamalar, sıradan kullanıcılar için giderek daha uygun fiyatlı hale gelir. Bunun nedeni ise MySQL, PostgreSQL, SQLite, Firebird ve daha pek çok açık kaynaklı SQL veritabanı çözümünün kullanıma sunulmasıdır.

SQL Standardı

SQL standardının muazzam boyutu nedeniyle çoğu durumda, veritabanının dosya depolama veya indeksleme davranışı iyi tanımlanmamıştır ve veritabanının nasıl davranacağına karar vermek çeşitli SQL uygulamalarının geliştiricilerine bağlıdır. Ancak, tüm SQL uygulamaları aynı temele sahip oldukları için çoğu modern ilişkisel veritabanı sistemi türüyle çalışır. İlişkisel bir veritabanı sistemi, satırlarda benzer veri grupları ve sütunlardaki diğer sütunlara bağlı ilgili bilgilerle tablolarda depolanan verilere sahiptir.

SQL dili birkaç öğeye dayanır. SQL dilinin daha kolay hale gelmesi için bazı dil komutları CLI olarak tanımlanan SQL komut satırı arabirimi aracılığıyla tamamlanır. Bir veritabanının özel gereksinimlerine bağlı olarak seçilebilecek birçok SQL komutu vardır. İşte en yaygın komutlardan bazıları:

• SELECT: Bir veritabanından veri al.
• INSERT INTO: Bir tabloya yeni satırlar ekleyin.
• UPDATE: Bir tablodaki mevcut satırları güncelleyin.
• DELETE: Bir tablodan satırları siler.
• JOIN: Birden çok tablodaki verileri birleştirin.
• GROUP BY: Sonuçları belirli bir sütuna göre gruplandırın.
• ORDER BY: Sonuçları belirli koşullara göre sıralayın.
• WHERE: Belirli koşullara göre hangi satırların döndürüleceğini filtreleyin.
• HAVING: Sonuçları GROUP BY'den belirli koşullara göre filtreleyin.
• DISTINCT: Belirli bir sütunun benzersiz değerlerini döndürür.

SQL Ne İşe Yarar?

SQL, esas olarak, veritabanındaki verileri seçmenize, güncellemenize, eklemenize veya silmenize izin veren tablolar biçiminde sonuçlar üretir. Diğer programlama dilleri genellikle sayısal değerler, dizeler veya nesneler gibi başka sonuç biçimleri üretir.

SQL, bir web uygulaması aracılığıyla bir veritabanından veri istemek veya rapor oluşturmak gibi etkileşimli uygulamalar için kullanılabilir. Diğer programlama dilleri ise hem etkileşimli uygulamalar hem de yapay zeka için karmaşık algoritmalar geliştirmek veya işletim sistemleri oluşturmak gibi daha gelişmiş uygulamalar için kullanılabilir.

SQL, ilişkisel veritabanlarıyla çalışacak şekilde özel olarak tasarlanmıştır. Bu nedenle veritabanlarıyla çalışmak için özel olarak tasarlanmış kendi sözdizimine ve yapısına sahiptir. Python gibi prosedürel bir dilden ziyade bildirimsel bir dildir. Bu da, SQL'in nasıl yapılması gerektiğinden çok ne yapılması gerektiğine odaklandığı anlamına gelir. Diğer programlama dillerinin çoğu derlenir ancak SQL derlenmez. Bunun yerine, özel olarak tasarlanmış bir veritabanı motoru, SQL komutlarını yürütür ve sonuçları işler.

Veri tabanı SQL adeta web sitenizin temeli ve onun en önemli yönlerinden biridir. SQL çeşitli uygulamalar için kullanılabilir. Örneğin belirli verileri hatırlamak için tercih edilir. Web mağazanıza kaydolan insanlar bu veri tabanının bir parçasıdır. Web sayfanıza kaydolan kişiler verilerini girdikten sonra tüm bilgiler SQL veritabanına girilir. Kaydolan kişi bir sonraki oturum açışında tüm verileri saklanır ve bu bilgiler doğrultusunda oturum açabilir.

Veriler ayrıca bu veritabanında düzenlenebilir ve silinebilir. Bu nedenle, tüm bu veriler genellikle özel olduğundan ve dikkatle ele alınması gerektiğinden, bir SQL veritabanının uygun şekilde güvenliğinin sağlanması her zaman önemlidir.

SQL Nasıl Çalışır?

SQL, ilişkisel veritabanlarıyla etkileşime geçmek için komutları (sorguları) kullanarak çalışır. MySQL, PostgreSQL ve Oracle gibi çoğu veritabanı sistemi, veri yönetimi için varsayılan dil olarak SQL'i destekler. Veritabanıyla tutarlı ve anlaşılması kolay bir şekilde iletişim kurmak için tasarlanmış belirli bir sözdiziminde bir SQL sorgusu yazdığınızda bu sorgu istenen verileri almak, düzenlemek veya silmek için komutu yorumlayan ve yürüten veritabanına gider.

SQL, bir veritabanındaki veriler üzerinde tablolar oluşturma ve değiştirme, kayıt ekleme, güncelleme ve silme, bir tablodan belirli kayıtları seçme ve birleştirmeleri kullanarak birden çok tablodaki verileri birleştirme gibi çeşitli türde işlemleri gerçekleştirme yeteneğine sahiptir. Programlama dili ayrıca karmaşık sorgular gerçekleştirme yeteneği sunar. Bu, verilerin gruplandırılmasına, filtrelenmesine ve özetlenmesine olanak tanır.

Genel olarak SQL, bir veritabanındaki veriler üzerinde belirli görevleri gerçekleştiren sorguları işleme alarak çalışmasını sağlar. Bu sorguların sonuçları, kullanıcının ihtiyaçlarına göre kaydedilir, analiz edilir veya raporlarda görüntülenir. SQL'deki veriler, açık tutmak için genellikle tablolarda biçimlendirilir. Birçok web sitesi bir SQL veritabanı ile donatılmıştır ancak bir bankanın küçük bir web mağazasından daha büyük bir veritabanına sahip olması gerekir.

SQL Avantajları Nelerdir?

SQL veritabanları kullanışlıdır ve endüstriyel otomasyonda verileri depolamak ve yönetmek için yaygın olarak kullanılır. Özellikle endüstriyel otomasyon sektöründe SQL veritabanlarının çeşitli kullanımları vardır. Ancak genel olarak daha geniş bir alanda fayda sağlayabilir. SQL avantajları şöyle sıralanabilir:

• Evrensel Standart: SQL, ilişkisel veritabanları için evrensel bir standart dildir. Bu da, birkaç veritabanı sisteminin bu dili desteklediği ve belirli bir satıcıdan bağımsız olduğu anlamına gelir. Ayrıca kullanıcıların bir veritabanından diğerine kolayca geçiş yapmasına ve verileri işlemek için aynı SQL kodunu kullanmasına olanak tanır.
• Kullanımı Kolay: Programlama geçmişi olmayan kişiler için bile öğrenmesi ve kullanması kolay bir dildir. Standartlaştırılmış bir sözdizimine ve anlaşılması ve kullanılması kolay basit komutlara sahiptir.
• Güçlü ve esnek: SQL, birçok farklı sorgu türünü destekleyen güçlü bir dildir. Karmaşık hesaplamalar ve analizler için de kullanılabilir. Böylece daha esnek hale gelen SQL farklı veri yönetimi ve analizi türleri için kullanılabilir.
• Veri bütünlüğü ve güvenliği: Veritabanındaki verilerin güvenli ve tutarlı olmasını sağlayarak, veri güvenliği için yerleşik destek verir. Verilerdeki değişiklikleri yönetmek için işlemleri, verilere erişimi kısıtlamak için ise kullanıcı hakları, kimlik doğrulama ve yetkilendirme gibi güvenlik mekanizmalarını kullanır.
• Ölçeklenebilirlik: Oldukça ölçeklenebilirdir ve bireysel kullanıcılarla küçük işletmelerin yanı sıra büyük miktarda veriye sahip büyük işletmeler ve kuruluşlar tarafından kullanılabilir.
• Diğer diller ve araçlarla entegrasyon: SQL, Python, Java ve Excel gibi diğer programlama dilleri ve araçlarıyla entegre olarak mevcut iş akışlarına ve uygulamalara eklemeyi kolaylaştırır. Bu da, aynı dili ve araçları kullanarak farklı kaynaklardan gelen verileri entegre etmeyi ve analiz etmeyi mümkün kılar.

Günümüzde her zamankinden daha fazla sayıda web sitesi var ve tüm bunları iyi bir şekilde çalıştırmak için gelişmiş SQL'e talep arttı. Örneğin programcılık, SQL bilgisi gerektiren bir meslektir. Veritabanı yöneticilerinin de SQL bilgisine ihtiyacı vardır ancak programcılardan farklı türde bir bilgi gereklidir. Analistler, planlar, yöneticiler gibi meslekler için de oldukça önemlidir. Siz de SQL’in avantajlarından yararlanmak isterseniz Komtaş’ın sunduğu veri hizmetlerine göz atabilirsiniz.

‍