Veri Ambarı (Data Warehouse - DWH ) Nedir?

Farklı kaynaklardan gelen verileri birleştirmek için veri ambarlarına ihtiyaç duyulur, böylece bu birleştirilmiş veriler iş zekası için kullanılabilir. Tüm veriler bir veri ambarında toplanır ve net hale getirilir. Böylece verilere ulaşmak ve analiz etmek kolaylaşır. Kaynak sistemlerin aksine, bir veri ambarı bu sistemlerden gelen verilerdeki değişiklikleri dikkate alır. Bu şekilde, mümkün olan en güvenilir tabloyu oluşturmak mümkündür ve performans tarihsel bir perspektiften analiz edilebilir.

Veri ambarı, kısaca DWH, bir veritabanıdır. Sıradan bir veritabanından farkı ise verilerin mimarisi ve depolanmasıdır. Peki veri tabanı Data Warehouse tam olarak nedir? Ne işe yarar, günümüzde ve gelecekteki önemi nedir?

Veri Ambarı Nedir?

Veri ambarı (genellikle DW veya DWH olarak kısaltılır), çeşitli kaynakları entegre edebilen merkezi bir "veri deposudur". Operasyonel sistemlerden ayrı bir ortam sağlar. Sonuç olarak, işletim sistemlerini verileri alma yükü nedeniyle meşgul etmemiş olursunuz. Temel olarak, bir veri ambarı, verilerinizi sistemlerinizden hızlı ve verimli bir şekilde çıkarma sorununu çözmeye yardımcı olur. Veri ambarının başarılı bir şekilde sisteme uygulanmasından sonra kuruluş çok sayıda iyileştirme ve olumlu kazanç elde eder.

Veri ambarı, aynı zamanda BI faaliyetlerini desteklemek için özel olarak geliştirilmiş bir veri yönetim sistemidir. Genellikle karar desteği ve iş zekası amaçları için kullanılır. Verilerin merkezi olarak yönetilebileceği ve yetkili kullanıcılar tarafından danışılabileceği (güvenli) bir platform sağlar. BI, İş Zekası anlamına gelir ve bir şirket içinde alınan tüm operasyonel ve stratejik kararları ifade eder. Veri ambarı çok büyük miktarda tarihsel veri içerir. Ayrıntılı bir tarihsel kayıt tutmanıza izin vermenin yanı sıra sistem tarafından dikkatli bir şekilde analiz edilerek birçok soruyu yanıtlayabilir ve karar vermeyi destekler. En önemlisi ise veri ambarının içerdiği veriler birden çok kaynaktan gelir ve otomatik olarak içe aktarılır. Verilerin büyümesi, daha fazla dijitalleşme ve veri okuryazarlığındaki kuruluşların büyümesi, merkezi bir veri ambarına olan ihtiyacın artmasına neden olur.

‍

Veri Ambarı Neden Önemlidir?

Analizler için farklı kaynak sistemlerden verilerin kullanılması gerekiyorsa, bu verilerin öncelikle merkezi bir sistemde toplanması gerekir. Bir veri ambarı bu merkezi sistemdir. ERP veya CRM sistemleri kaynak sistemler olabilir. Bu sistemlerden gelen veriler, veri ambarında paketlenir, birleştirilir ve analize uygun hale getirilir.

Veri ambarının kullanılması, bir kuruluşun verilerinin kalitesini sürekli olarak iyileştirmeyi mümkün kılar. Çünkü, veri ambarı tarafından otomatik düzeltmeler veya yanlış, eksik veriler tespit edilir. Ardından sorun kaynak sistemde çözülebilir. Veri ambarı kullanımı operasyonel sistemlerin yükünün hafifletilmesini sağlar. Böylece sistemler kapsamlı veya karmaşık analizler gerçekleştirirken yavaşlama veya çökme riski olmadan çalışmaya devam eder.

Veri Ambarı Türleri Nelerdir?

Veri ambarı, yönetimin karar vermesini desteklemek için konuya yönelik, entegre, zaman sıralı ve uçucu olmayan bir veri koleksiyonudur. Belirli bir alanı analiz etmek için bir veri ambarı kullanılabilir. Örneğin bir kuruluşun satışları böyle bir alan olabilir. Aynı zamanda veri ambarı, birden fazla veri kaynağından gelen verileri entegre eder. Kaynak a ve kaynak b, bir ürünü tanımlamanın farklı yollarına sahip olabilir. Ancak bir veri ambarındaki ürünü tanımlamanın tek yolu vardır.

Tarihsel veriler bir veri ambarında saklanır. Örneğin, bir veri ambarındaki verilerden üç ay, bir veya iki yıl öncesinden ve hatta daha öncesinden bilgi alınabilir. Ancak yalnızca en son verilerin tutulduğu bir işlem sistemiyle çelişir. Standart bir sistem müşterinin sadece mevcut adresini saklarken, bir veri ambarı bir müşterinin o dönemde sahip olduğu tüm adresleri saklar. Bununla birlikte veriler, veri ambarına girdikten sonra değişmez. Dolayısıyla, bir veri ambarındaki geçmiş veriler asla değiştirilmeyecektir. Veri ambarı türleri ise şöyle sıralanabilir:

·         Operasyonel Veri Deposu (ODS): ODS, bir kuruluşun tüm operasyonel verilerini içerir ve bu nedenle veri ambarının kaynağıdır. Başka türlü elde edilmesi zor olan verilere erişmenin geçici, uygun maliyetli bir yoludur.

·         Standart Veri Ambarı: Veri ambarı, bir kuruluşun tüm geçmiş verilerini içerir. İlgili tüm verilerin saklandığı merkezi bir yerdir. Veriler genellikle toplanır ve veri kalitesini garanti etmek için kontrol edilir.

·         Kurumsal veri ambarları (EDW): EDW (Enterprise Data Warehouse ), bir kuruluşun hem operasyonel hem de tarihsel tüm verilerini içerir. İlgili tüm verilerin depolandığı merkezi bir yerdir ve bu nedenle raporlama ve gösterge panosu için önemli bir kaynaktır. Operasyonel verileri de içerdiği için veri ambarından farklıdır. Bu veriler, EDW'u taktiksel ve stratejik düzeydeki kararlar için güçlü bir araç haline getirir.

Farklı veri ambarı sistemleri farklı yapılara sahiptir. Bazıları bir ODS'ye (operasyonel veri deposu) sahipken, diğerleri birden çok veri pazarına sahiptir. Bazılarının az miktarda veri kaynağı varken diğerlerinin çok fazla veri kaynağı vardır. Genel olarak, veri ambarı aşağıdaki katmanlardan oluşur:

·         Veri kaynağı katmanı

·         Veri çıkarma katmanı

·         Hazırlık ortamı

·         ETL (çıkarma, dönüştürme, yükleme) katmanı

·         Veri depolama katmanı

·         Veri mantığı katmanı

·         Veri sunum katmanı

·         Meta veri katmanı

·         Sistem işlem katmanı

Veri Ambarı Faydaları Nelerdir?

Veri ambarları, büyük miktarda veri ile hızlı yanıt süresine sahip olacak şekilde optimize edilir. Bir kuruluş hakkındaki bilgileri hızlı bir şekilde analiz edebilmek için bir veri ambarı olmazsa olmazdır. Sistem, bunun için büyük miktarda veri kullanılmasına rağmen kullanıcıların iş operasyonları ve KPI'lar hakkında kolayca bilgi edinebilecekleri şekilde tasarlanır. Veri ambarının diğer avantajları ise şunlardır:

·         Şirket bilgilerinizden daha fazla yararlanmanızı sağlar. Bilgiye daha iyi erişim yoluyla daha iyi içgörüler oluşturulabilir. Yöneticiler artık sınırlı verilere ve kendi "içgüdülerine" dayalı olarak önemli kararlar almak zorunda değildir.

·         Daha iyi sistem ve sorgu performansı sağlar. Veri ambarı büyük miktarda veriyi depolayabilmesinin yanı sıra bu veriye ulaşmada da oldukça hızlıdır.

·         Birden çok kaynaktan gelen verilere ulaşlabilirsiniz. Birçok kuruluş, farklı departmanlar için birden fazla sisteme sahiptir. Örneğin, İK'nın bordro sistemi, Finans'ın muhasebe paketi ve Satış departmanının kendi CRM uygulaması vardır. Veri ambarı, farklı sistemlerinizle birden çok bağlantı kurabilir ve tüm bu verileri tek bir yerde kaydedebilir.

·         Veri ambarları genellikle işlem sisteminde kolayca depolanamayan veya raporlanamayan uzun yıllara dayanan verileri içerir. İşlem sistemleri genellikle yalnızca sınırlı miktarda geçmiş bilgi gösterebilir.

·         Veri ambarınızı işlem sistemlerinize bağlayarak verilerin günün istediğiniz saatlerinde otomatik olarak senkronize edilmesini sağlayabilirsiniz.

Veri Ambarı Gelecekte Neden Daha Önemli?

Veri ambarı giderek daha popüler hale gelen bir teknolojidir, ancak kavramlar ve mimariler, 1990'lardan bu yana aşağı yukarı değişmeden uygulandığından modernizasyona ihtiyaç vardır. Özellikle hızla değişen pazarlarda, karar destek sistemleri bilginin mümkün olan en hızlı büyümesini desteklemelidir. Çünkü analitik ve verilerle çalışmanın yeni yolları da geleneksel kavramların ötesine geçen yeni gereksinimler yaratır. Veri ambarı modernizasyonu bulut tabanlı veri ambarı ile mümkündür. Sonsuz depolama, geçmişte karşılaşılan sorunların önüne geçmek, güvenilir ve erişilebilir veriler yedeklemek için idealdir. Birincil modernizasyon yaklaşımı ise veri ambarının geniş kullanımını teşvik etmeye yardımcı olan ancak veri yönetimi süreçlerinde verimliliği yalnızca kısmen iyileştirebilen veri ambarı/ETL otomasyonudur.

Şirketlerin veri ambarı ortamlarını modernize ederken karşılaştıkları dört ana zorluk, esasen organizasyoneldir: süreçler yeterince çevik değildir, iş ve BT becerilerinde eksiklik vardır ve zayıf veri yönetimi, artan karmaşıklığa yol açar. Ancak, bu alanlardaki değişiklikler, yine eksik olan yönetim desteği olmadan gerçekten gerçekleştirilemez. Veriler öncelik haline getirildiğinde ise gittikçe büyüyen şirket verileri ile başa çıkmak daha kolay hale gelir. Çünkü hemen her kuruluşun pek çok konuda veri depolaması gerekir ve tüm iş süreçlerinde bu bilgilere tekrar tekrar ihtiyacı vardır. Bu veriler müşteri deneyimleri, geliştirilen ürün özellikleri, yönetim ile ilgili bilgiler içerebilir. Bu nedenle bir şirketin gelecekte de var olabilmesi bu verilerin doğru yönetimi ile yakından alakalıdır. Veri ambarı olmadan, iş zekasının son aşaması olan veriye dayalı kararlar almak oldukça zordur. Siz de verilerinizi daha ulaşılabilir hale getirmek ve şirketinizin yönteminde veri ambarından yararlanmak isterseniz Komtaş hizmetlerinden yararlanabilirsiniz.

‍

‍